W dniach 9-10 września w Pokrzywnej odbyło się szkolenie w formie wyjazdu studyjnego w ramach realizacji projektu pn. „Ograniczenia zanieczyszczeniami azotem metodą poprawy jakości wód” w ramach Planu Operacyjnego KSOW 2018-2019 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie.
Projekt miał na celu upowszechnianie wiedzy z zakresu i założeń programu działań mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzenia rolniczego oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu wpływających na rozwój obszarów wiejskich. Szkolenie przeprowadzone zostało dla rolników, doradców rolniczych oraz osób zainteresowanych innowacyjnymi rozwiązaniami z zakresu rolnictwa- w celu przeszkolenia zgodnie z założeniami nowego programu obejmującego przepisy art. 102-112 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566). Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich to operacja, której założeniem jest uświadamianie mieszkańców obszarów wiejskich o procedurach rolniczego wykorzystania nawozów, w tym dawek i równomierności ich rozprowadzania, które zapewniają ograniczenie strat substancji odżywczych do wody na dopuszczalnym poziomie.
W ciągu dwóch dni zostały przedstawione i omówione problemy jakimi są zanieczyszczenia azotem oraz jak możemy poprawić stan i jakość wód. Wykłady przedstawili czterej prelegenci. W pierwszym dniu tematy: „ Przygotowanie planów nawozowych ”, „Obliczanie stanu średniorocznego zwierząt i DJP różnych grup zwierząt gospodarskich”, „Obliczanie powierzchni płyt obornikowych i pojemności zbiorników na gnojowicę” przedstawił Leszek Ciemniak. Omówił jak upowszechnianie dobrych praktyk ma na celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu na obszarze całego państwa wdrażany jest program działań mających wpływ na rozwój obszarów wiejskich. Założeniem przedstawionej tematyki było uświadamianie mieszkańców obszarów wiejskich o procedurach rolniczego wykorzystania nawozów, w tym dawek i równomierności ich rozprowadzania, które zapewniają ograniczenie strat substancji odżywczych do wody na dopuszczalnym poziomie. Gospodarstwo traktowane jest jako istotne punktowe źródło zanieczyszczenia wód. Dbałość o jakość wód gruntowych poprzez racjonalne zarządzanie składnikami pokarmowymi na poziomie gospodarstwa rolnego ma zasadnicze znaczenie w redukcji emisji zanieczyszczeń związkami biogennymi do wód.
Terminy i wytyczne odnośnie okresów, w których jest dozwolone nawożenie oraz przechowywanie nawozów, oraz system opłat wynikających z art. 109 ustawy z dnia 20 lipca 2017r.- Prawo Wodne”, ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu; przedstawiła dr Iwona Kłosok- Bazan. Zgłębiła wiedzę na temat obowiązujących aktów prawnych, ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem, dat zastosowania nawozu, rodzaju upraw oraz dokumentacji. W drugim dniu szkolenia jeden z ważnych przedstawionych problemów przedstawiła dr Anna Kuczuk, która zgłębiła wiedzę na temat: „ Zbilansowanie nawożenia roślin uprawnych jako narzędzie ograniczania strat azotanów z ekosystemów rolniczych ”. Pani Anna Kuczuk przedstawiła, iż należy zwrócić szczególną uwagę na warunki rolniczego wykorzystania nawozów w pobliżu cieków naturalnych, zbiorników wodnych, kanałów i rowów, przystosowania miejsc na polu – podłoża denitryfikacyjne – do przechowywania odchodów zwierzęcych oraz odcieków z przechowywanych materiałów roślinnych. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na stan obecny zaopatrzenia w wodę, odprowadzania ścieków oraz problemy rozwoju gospodarki wodno- ściekowej na obszarach wiejskich. Upowszechnianie dobrych praktyk ma na celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Wiedza doradców i rolników została również poszerzona o „ Wymogi organów kontrolujących- dokumentacja działań, system opłat i kontroli ”, które omówiła Pani Anna Jagodzik. Skupiła się na praktycznym przedstawieniu systemu kontroli Inspekcji Ochrony Środowiska z uwzględnieniem: podmiotów podlegających kontroli, kryteriach wyboru gospodarstw do kontroli planowanych, podmiotach mogących najbardziej oddziaływać na środowisko z uwagi na: skale produkcji, technologię produkcji, działania powodujące zanieczyszczenia środowiska. Czynności kontrolne rozpoczyna się od okazania legitymacji służbowej i doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli (art. 49 u.P.p.), chyba że przepisy szczególne przewidują możliwość podjęcia kontroli po okazaniu legitymacji. W takim przypadku upoważnienie doręcza się przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej w terminie określonym w tych przepisach, lecz nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli (art. 49 ust. 1 u.P.p.).
Zmiana osób upoważnionych do wykonywania kontroli, zakresu przedmiotowego kontroli oraz miejsca wykonywania czynności kontrolnych wymaga odrębnego upoważnienia. Zmiany te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidzianego wcześniej terminu zakończenia kontroli (art. 49 ust. 6 u.P.p.).
Dokument, który nie spełnia tych wymagań nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli. Może też stanowić podstawę unieważnienia ustaleń przeprowadzonej kontroli.
Szkolenie poszerzyło wiedzę zarówno doradców jak i rolników z zakresu ograniczenia zanieczyszczeniami azotem metodą poprawy jakości wód. Pozwoliło również uczestnikom na wspólną wymianę uwag w tym zakresie oraz możliwość konfrontacji z prelegentami.
Joanna Palij
