Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie w dniach 14-16 października zorganizował wyjazd studyjny z zakresu rolnictwa ekologicznego, w ramach operacji własnej pn. „Możliwości zwiększenia dochodowości gospodarstw ekologicznych – przetwórstwo produktów roślinnych i zwierzęcych”. Projekt zrealizowano w ramach planu operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2020-2021, w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
W Polsce na coraz większą skalę rozwija się system rolnictwa ekologicznego, będący systemem produkcji rolnej, opartym na wykorzystaniu naturalnych procesów zachodzących w gospodarstwie rolnym. Głównym celem tego systemu jest bezpieczeństwo produkowanej żywności i zachowanie walorów środowiska naturalnego. Przetwórstwo surowców w gospodarstwie daje szansę na rozwój gospodarstw, co przekłada się na zadowalający efekt finansowy. Ważna jest również inicjatywa służąca podejmowaniu współpracy z innymi rolnikami ekologicznymi, gdyż ułatwia to podejmowanie nowych przedsięwzięć. W szkoleniu udział wzięło 40 uczestników, grupę docelową stanowili mieszkańcy województwa opolskiego, a w szczególności: doradcy rolniczy, pracownicy jednostek doradztwa rolniczego, rolnicy ekologiczni i konwencjonalni zainteresowani przetwórstwem.
Program wyjazdu został tak zaplanowany, żeby uczestnicy mieli okazję do zdobycia wiedzy, z zakresu możliwości wdrażania innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie i na obszarach wiejskich, z wykorzystaniem środków z działania Współpraca. Jednak głównym celem szkolenia wyjazdowego było zdobycie praktycznej wiedzy podczas wizyty w gospodarstwie ekologicznym, zajmującym się przetwórstwem.
W pierwszym dniu zostały przedstawione tematy z zakresu sposobu funkcjonowania Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Podczas drugiego i trzeciego dnia wizyty studyjnej uczestnicy odwiedzili ekologiczne gospodarstwo Barwy Zdrowia. Zajmuje się ono m.in. uprawą warzyw, owoców i roślin oleistych oraz pakowaniem ich jako produkty ekologiczne w ramach RHD, a także przetwarzaniem na kiszonki. Dodatkowo prowadzi ubój trzody chlewnej oraz ma możliwość przetwórstwa na małą skalę. Gospodarstwo położone jest na Płaskowyżu Tarnogrodzkim w powiecie biłgorajskim. Jak czytamy na stronie producenta: Pomysł utworzenia marki ekologicznych i zdrowych produktów „Barwy Zdrowia” powstał w 1998 r. Barwy Zdrowia to promowanie zdrowego stylu życia, a co za tym idzie zdrowej żywności i sposobów odżywiania się, ich produkty zaspokoją potrzeby najbardziej wymagających klientów. Właścicielem jest Pan Tomasz Obszański, który był naszym przewodnikiem.
Początkowo Pan Tomasz uprawiał głównie zboża, rośliny okopowe oraz malwę czarną, obecnie jego gospodarstwo specjalizuje się w uprawie roślin jagodowych, warzyw oraz roślin oleistych. W gospodarstwie funkcjonuje linia do pakowania warzyw i owoców, a także do produktów sypkich, takich jak kasze, mąki, czy suszone owoce. Od kilku lat tłoczony jest również olej. W olejarni rocznie powstaje ok. 3 tys. litrów oleju z rożnych nasion, głównie z rzepaku, lnu, ostropestu, lnianki siewnej, dyni, czarnuszki. Oprócz tłoczenia soków w gospodarstwie jest też produkcja napojów na bazie fermentowanej herbaty (kombucha), suszone są również owoce. Z dofinansowania z Lokalnej Grupy Działania zakupiona została nowa linia technologiczna do tłoczenia soków, która funkcjonuje w ramach inkubatora przetwórczego. Oznacza to, że zainteresowani rolnicy mogą przywieźć swoje surowce, przetworzyć je i sprzedać wytworzone produkty pod własną marką, w ramach rolniczego handlu detalicznego. Oprócz tłoczni funkcjonuje również linia do rozlewania soków, zakupiono także urządzenie do gazowania napojów. Pan Tomasz cały czas rozwija swoje gospodarstwo. W ramach ostatnich inwestycji zakupił linię technologiczną do obierania cebuli. Przetwarzanie wielu warzyw wiąże się z ich sezonowością, a kiszenie warzyw pozwala na wydłużenie okresu przydatności do spożycia. Kiszenie jest również naturalnym sposobem utrwalenia walorów żywności przeznaczonej do spożycia. W procesie kiszenia powstaje naturalny probiotyk – kwas mlekowy, który pomaga oczyścić organizm z toksyn i wzmacnia odporność. Pan Obszański zainteresował się również działalnością w branży mięsnej. Kupił zakłady mięsne gdzie prowadzony jest ubój, dziennie zakład przerabia około 200 szt. trzody chlewnej. Żywiec w jakości ekologicznej oraz konwencjonalnej skupowany jest od lokalnych rolników. Z uwagi na duże zapotrzebowanie na ekologiczne produkty mięsne, pan Obszański wyraził zainteresowanie współpracą z rolnikami z naszego województwa, w zakresie hodowli trzody chlewnej. Pan Tomasz ciągle poszerza asortyment produktów przetworzonych. W ten sposób wprowadza na rynek bogatą ofertę produktów ekologicznych oraz tworzy nowe miejsca pracy, obecnie zatrudnia 150 osób. W gospodarstwie jak i przy zakładach przetwórstwa istnieją sklepiki, w których można nabyć wytwarzane produkty oraz wyroby z innych gospodarstw ekologicznych, a także przetwory z rolnictwa konwencjonalnego, wykonane metodami tradycyjnymi. Zdobywanie wiedzy odbywało się na poziomie, nie tylko wykładów i przekazywania wiedzy, ale także analizy sensorycznej tj. zmysłami, węchu, wzroku i smaku. W każdym z punktów szkolenia, uczestnicy mieli możliwość degustacji wyrobów prosto z „linii produkcyjnej”, otrzymali również produkty z gospodarstwa „na wynos”.
Wyjazd studyjny pozwolił uczestnikom znaleźć odpowiedzi na wiele pytań oraz na poszerzenie ich wiedzy z zakresu ekologicznego systemu produkcji i przetwórstwa, jak i na nawiązanie współpracy między rolnikami. Jest to bardzo cenne doświadczenie, gdyż w znaczący sposób ułatwi proces produkcji w gospodarstwach rolnych i da nowe możliwości zwiększenia dochodowości gospodarstw. Prezentacja dobrych praktyk spowoduje również ożywienie w zakresie przetwórstwa produktów ekologicznych, w już istniejących gospodarstwach.
